पुणे: राष्ट्रीय रासायनिक प्रयोगशाळा (सीएसआयआर- एनसीएल) मध्ये १० जानेवारी २०२२ रोजी जागतिक हिंदी दिनानिमित्त शहर पातळीवर केंद्रीय संस्थांसाठी चर्चा स्पर्धा आयोजित केली.हा कार्यक्रम ऑनलाईन घेण्यात आला.
कार्यक्रमाच्या सुरुवातीला हिंदी अधिकारी डॉ.श्रीमती स्वाती चढ्ढा यांनी उपस्थित सर्व उपस्थितांचे व सदस्यांचे स्वागत केले व जागतिक हिंदी दिनानिमित्त आयोजित कार्यक्रमाचा उद्देश व रूपरेषा विशद केली. त्यानंतर प्रशासकीय अधिकारी श्री कौशल कुमार यांनी कार्यक्रमाचे प्रास्ताविक केले. जागतिक हिंदी दिनाच्या सर्वांना शुभेच्छा देत त्यांनी कार्यक्रमाची पार्श्वभूमी केली.
जागतिक हिंदी दिन साजरा करण्यासंदर्भातील ऐतिहासिक तथ्यांवर चर्चा करून उल्लेख केला आणि सर्व उपस्थितांचे अभिनंदन केले. त्यानंतर स्पर्धा सुरू झाली. मध्ये शहरात केंद्रीय स्तरावरील संस्थांमधील २८ स्पर्धकांनी सहभाग घेतला.
सर्व सहभागींनी खालील पाच विषयांवर अतिशय अर्थपूर्ण पद्धतीने आपली मते मांडली.
1) आंतरराष्ट्रीय भाषा म्हणून हिंदी शिकवण्याचे महत्त्व
२) हिंदीची जागतिक आव्हाने आणि उपाय
3) बहुभाषिक देशात हिंदीची स्थिती
4) आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील रोजगाराची भाषा हिंदी
5) संयुक्त राष्ट्रात हिंदी स्थिती आणि दिशा
स्पर्धेच्या शेवटी प्रमुख पाहुणे व न्यायाधीश म्हणून उपस्थित डॉ. ओंकार नाथ शुक्ला (वरिष्ठ हिंदी अधिकारी, आयआयटीएम पुणे) म्हणाले की, जागतिक हिंदी दिन हे खऱ्या अर्थाने हिंदीची महानता साजरे करण्याचे एक माध्यम आहे. आज जरी आपल्या देशातील काही लोक हिंदीच्या वापराबाबत विनाकारण वाद निर्माण करून आपले राजकारण चमकवण्याचा प्रयत्न करताना दिसत असले तरी आता जगभरात हिंदीवर प्रेम करणाऱ्यांची संख्या वाढणे ही प्रत्येक भारतीयासाठी अभिमानाची बाब आहे. संख्या सतत वाढत आहे. हिंदी ही अशी भाषा आहे, जी जागतिक स्तरावर प्रत्येक भारतीयाला आदर देते. आज जगात १५० कोटींहून अधिक लोक हिंदी बोलतात आणि जागतिक परिस्थितीत ज्या प्रकारे हिंदीची स्वीकार्यता सातत्याने वाढत आहे, त्यामुळे ते प्रथम क्रमांकावर आले आहे.
श्री एम.के. मिश्रा (वरिष्ठ हिंदी अधिकारी, वामनीकॉम, पुणे) म्हणाले की, आज जागतिक हिंदी दिनानिमित्त हिंदीची लोकप्रियता जागतिक स्तरावर ओळखली जात आहे, परंतु संविधानाच्या अंमलबजावणीला ७२ वर्षानंतरही हे लक्षात घेण्यासारखे आहे. , हिंदीचा वापर अधिकृत कारणांसाठी व्हायला हवा.प्रत्येक क्षेत्रात प्रभावी भाषा बनायला हवी होती, पण तांत्रिक पातळीवर हिंदीचा वरचष्मा असूनही, हिंदीला अजूनही आपल्या देशात पाहिजे ते स्थान मिळालेले नाही. आपण सर्व जागरूक आणि समर्पित आहोत का हा प्रश्न आपण स्वतःला प्रामाणिकपणे विचारायला हवा. हिंदी ही राष्ट्रभाषा, जागतिक भाषा व्हावी अशी आमची इच्छा आहे, पण आम्ही आमचे काम इंग्रजीतच करत राहू. या दिशेने आत्मपरीक्षण करण्याची गरज आहे.
त्यानंतर कार्यक्रमाचे अध्यक्ष डॉ.एन. पी. अरगडे (मुख्य शास्त्रज्ञ आणि विभाग प्रमुख सेंद्रिय रसायनशास्त्र विभाग) यांनी जागतिक हिंदी दिनानिमित्त सर्व सहभागींना शुभेच्छा देताना सांगितले की, तुम्हा सर्वांचा खूप चांगला सहभाग होता आणि तुम्हा सर्वांना सहभागी होण्याची अपेक्षा आहे. ते म्हणाले की, जागतिक हिंदी दिन साजरा करण्यामागे जागतिक हिंदी संमेलनांचा मोठा हात आहे, पहिले जागतिक हिंदी संमेलन १० जानेवारी १९७५ रोजी झाले आणि २००६ पासून जागतिक हिंदी दिन साजरा करण्यात आला. यावेळी आम्हाला विज्ञान आणि तंत्रज्ञान मंत्रालयाने ते साजरे करण्याचे आवाहन केले आणि अशा प्रकारे आम्ही आजपासून एनसीएल येथे जागतिक हिंदी दिवस साजरा करण्यास सुरुवात केली.
कार्यक्रमाच्या शेवटी प्रशासकीय अधिकारी श्री सी.ए. बोध यांनी आभार मानले. संपूर्ण कार्यक्रमाचे सूत्रसंचालन व संचालन हिंदी अधिकारी डॉ.श्रीमती स्वाती नद्रा यांनी केले.
